Di-2-etilheksil ftalat, (DEHP) plastikleri daha esnek hale getirir ve gıda ambalajları, aletler, diş fırçaları, oyuncaklar, tıraş losyonları,banyo ürünleri, kozmetikler, deterjanlar, saç spreyleri, böcek ilaçları, sivrisinek kovucular,cilt bakım ürünleri, saç şekillendirme ürünleri ve otomobil parçaları gibi birçok yaygın ürününde görülür. DEHP, plastiklere kovalent olmayan bir şekilde bağlıdır ve bu nedenle; ürünlerin tekrar tekrar kullanılması, ısıtılması ve/veya temizlenmesinden sonra bu ürünlerden sızacaktır. DEHP’nin birçok üründe aşırı kullanımı nedeniyle endüstriyel ortamlardan ve plastik atık alanlarından salınarak çevreye girer,çevreyi kirletir. DEHP, günlük olarak soluma ( parfüm ve kokular yoluyla), yutma ve deri teması yoluyla vücuda girebilir.

DEHP iyi bir endokrin bozucu olarak bilinir. Bir endokrin bozucu, endokrin sistemin fonksiyonlarını değiştiren ve sonuç olarak bozulmamış bir organizmada, onun soyunda veya (alt) popülasyonlarında olumsuz sağlık etkilerine neden olan eksojen bir madde veya karışımdır.

DEHP maruziyeti, yetişkin sıçan Leydig hücrelerinde mineralokortikoid reseptör (MR) ekspresyonunu azaltır, bu da aldosteron kaynaklı androjen oluşumunu etkiler ve muhtemelen testosteron üretimini azaltır. Daha ileri araştırmalar, erkek sıçanlarda aldosteron ve testosteron konsantrasyonlarında %50’lik bir düşüşe neden olduğu bulunmuştur.

Ftalatlar vücudu nasıl etkiler?

Aşağıda ftalatlarla ilgili binlerce çalışmadan birkaçı yer almaktadır. Çoğu çevresel faktörde olduğu gibi, ftalatların genetik duyarlılıklarına bağlı olarak farklı insanları farklı şekillerde etkilemesi muhtemeldir.( Ç )

  • DEHB: “Özellikle, son kanıtlar idrar ftalat metabolit seviyeleri ile dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu (DEHB) ve yürütücü işlevler arasında bir ilişkinin varlığını desteklemektedir.”( Ç )
  • Kısırlık: Daha yüksek ftalat seviyelerine sahip olanların üreme bozukluğu yaşama ihtimali yüksektir. ( Ç )
  • Düşük Testosteron : Düşük doz, uzun süreli ftalata maruz kalma, erkeklerde üremeyi azaltabilir ve testosteron düzeylerini düşürebilir. ( Ç) ( Ç )
  • Endokrin (tiroid, rahim) bozucu: Ftalatlarla ilgili temel sorun, obezite, tiroid fonksiyonu ve rahim sorunları ile ilgili sorunlara neden olabilecek endokrin bozucu rollere sahiptir.

DEHP’in Zararlı Etkilerinden Nasıl Korunuz?

Yüksek seviyeleri azaltmak için yutulan, deri yoluyla ve havadaki ftalat kaynaklarından kaçının.

  • Araştırmalar, neredeyse tüm paketlenmiş ve işlenmiş gıdaların düşük seviyelerde ftalat içerdiğini göstermiştir. Yerel çiftçilerden taze gıdalar satın almak , ftalat maruziyetini azaltmaya yardımcı olabilir.
  • Organik alabilme imkanınız varsa organik ürünler tüketin.
  • Birçok suni kokunun içinde ftalat bulunur, bu nedenle oda spreylerinden kaçınmak (veya uçucu yağlara geçmek) yardımcı olabilir. Bu aynı zamanda suni kokulu çamaşır ürünleri için de geçerlidir.Parfüm ve kokulardan mümkün olduğunca uzak durun.
  • Yiyecekleri plastiklerde saklamaktan ve ısıtmaktan kaçının.Plastik kullanımını mümkün mertebe en aza indirin.
  • “Ftalat içermeyen” olarak etiketlenmemiş boyalara, kozmetiklere evde, işte ve kişisel bakım ürünlerinde maruz kalmamaya çalışın.
  • Toz almak genellikle evde havadaki ftalatları azaltır.

Ftalatların Detoksifikasyonunu Geliştirin

 

  • Saunalar, terdeki ftalatların giderilmesine yardımcı olabilir.  (Ç)
  • Niasin takviyesi, özellikle sauna ile birlikte fitalatların atılımına yardımcı olabilir.
  • Glutatyon öncüsü, N-asetil L-sistein (NAC)  takviyesi alabilirsiniz.
  • Taurin takviyesi alabilirsiniz. Taurin, antioksidan özelliği olan ve erkek üreme sistemi üzerinde faydalı etkileri olan bir amino asittir. Bir çalışmada, DEHP kaynaklı Leydig TM3 hücre toksisitesi üzerine Taurin’in  koruyucu etkileri olduğu görülmüştür. (Ç)
  • C ve E vitamini kombinasyonu  yapılan bir çalışmada bu vitaminlerin testisleri DEHP gonadotoksisitesinden koruyabildiği görülmüştür. (Ç)

 

Comments are closed.